Atopowe zapalenie skóry głowy - przyczyny, leczenie

Atopowe zapalenie skóry głowy (AZS) to częsta przyczyna wizyt w gabinecie dermatologicznym. Wiele osób zastanawia się, na czym polega diagnostyka tej choroby? Jak objawia się atopowe zapalenie skóry głowy i czym różni się od łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS), z którym często jest mylone? Kiedy warto sięgnąć po szampon leczniczy Nizoral?

Spis treści:

1. Co to jest AZS? Atopowe zapalenie skóry głowy u dorosłych
2. Atopowe zapalenie skóry głowy - przyczyny
3. Jak objawia się atopowe zapalenie skóry głowy?
4. Łojotokowe zapalenie skóry vs. atopowe zapalenie skóry głowy
5. Diagnostyka atopowego zapalenia skóry głowy
6. Atopowe zapalenie skóry głowy - czym leczyć AZS?
7. Atopowe zapalenie skóry głowy - szampon leczniczy Nizoral
8. Atopowe zapalenie skóry głowy - jak zapobiegać nawrotom choroby i pielęgnować skórę głowy?

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to uwarunkowana genetycznie choroba o przewlekłym charakterze. Szacuje się, że zmaga się z nią aż ⅓ populacji. Schorzenie to ma podłoże alergiczne, AZS manifestuje się pod postacią charakterystycznych zmian skórnych, zlokalizowanych przede wszystkim na zgięciach kolan, łokci oraz na tułowiu. Choroba może także zaatakować skórę głowy, przyczyniając się do nadmiernego wypadania włosów (sprzyja temu osłabienie mieszków włosowych oraz intensywne drapanie swędzącej głowy).

Do rozwoju atopowego zapalenia skóry głowy przyczyniają się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Jest ona efektem niewłaściwej reakcji układu immunologicznego na niewielkie dawki alergenów (mogą to być składniki pożywienia lub czynniki wziewne np. roztocza, pyłki). Na AZS często chorują osoby, które mają przypadki zachorowań na tego typu schorzenie w swojej rodzinie (rodzice, dziadkowie). Na rozwój atopowego zapalenia skóry głowy może mieć wpływ zanieczyszczenie środowiska, wysoka temperatura, a także podrażnienie i przesuszenie skóry np. w związku ze stosowaniem nieodpowiednich kosmetyków o chemicznym składzie. Jakie są podstawowe symptomy atopowego zapalenia skóry głowy?

AZS jest chorobą nawrotową o zmiennym charakterze. Symptomy pojawiają się raz na jakiś czas, po czym mogą samoistnie wygasać na tygodnie, miesiące, a nawet lata. Osoba, która cierpi na atopowe zapalenie skóry głowy, odczuwa silny świąd, skóra jest nadmiernie gruba i bardzo sucha, często zaczerwieniona (wykwity są suche lub wysiękowe), tworzą się charakterystyczne dla AZS „łuski”, które są wyraźnie oddzielone. U chorych często pojawiają się też krostki, które po rozdrapaniu zamieniają się w strupki. Choroba powoduje więc duży dyskomfort - nieestetyczny wygląd skóry głowy to nie wszystko, AZS wpływa negatywnie również na kondycję włosów - ich cebulki nie są dostatecznie odżywione, wskutek czego tracimy więcej włosów, niż osoby zdrowe (AZS niesie ze sobą ryzyko przedwczesnego łysienia!). Warto dodać, że zwykle symptomy atopowego zapalenia skóry głowy nasilają się w okresie wiosennym oraz letnim. Jak odróżnić AZS od ŁZS?

Wiele osób błędnie utożsamia atopowe zapalenie skóry głowy z łojotokowym zapaleniem skóry głowy, podczas gdy są to dwie odrębne choroby, które jednak wiele łączy (obie dermatozy mają przewlekły, nawrotowy charakter, objawiają się świądem - lekkim w przypadku ŁZS, silnym w przypadku AZS i zaczerwienieniem skóry, a silny stres może nasilać te dolegliwości). Czym w takim razie się różnią? W większości przypadków AZS ma swój początek we wczesnym dzieciństwie (do 6. miesiąca życia). ŁZS najczęściej dotyka osoby między 30., a 60. rokiem życia oraz małe dzieci (poniżej 3. miesiąca), najprawdopodobniej jest wynikiem zaburzeń hormonalnych i immunologicznych. Na rozwój ŁZS może wpłynąć również gwałtowny wzrost grzyba Malassezia furfur. Szczególnie narażone na infekcję grzybiczą są osoby w wieku dojrzewania płciowego, kobiety przechodzące menopauzę i mężczyźni, u których stwierdzono wysoki poziom testosteronu. Ryzyko nadmiernego rozrostu Malassezia furfur zwiększa obniżona odporność, schorzenia przewlekłe, niedobór witamin oraz niski poziom higieny osobistej. Co istotne, obie choroby nie są zaraźliwe. Przy atopowym zapaleniu skóry głowy zmiany skórne mają charakter wypryskowy, rumieniowo-grudkowy. W przypadków ŁZS zmiany mają charakter łojotokowy, rumieniowo-złuszczający.

Jak wygląda rozpoznanie atopowego zapalenia skóry głowy? Poprawna diagnoza AZS bywa trudna dla wielu lekarzy. Dlaczego? Ponieważ zmiany przypominające obraz AZS występują również w przebiegu wielu innych schorzeń. Przy podejrzeniu atopowego zapalenia skóry głowy zwykle wykonuje się oznaczenie całkowitego stężenia przeciwciał IgE we krwi. Lekarz przeprowadza też z pacjentem wywiad, podczas którego przeprowadzana jest analiza kondycji skóry głowy oraz występujących na niej zmian, opierając się na kryteriach opracowanych przez dwóch wybitnych dermatologów Jona Hanifina i Georga Rajka.

Ogromnę rolę w przebiegu atopowego zapalenia skóry głowy odgrywa staranna pielęgnacja (u osób z AZS stosuje się przede wszystkim leczenie objawowe). Natomiast w razie zaostrzenia objawów, można wdrożyć leczenie farmakologiczne. Zwykle stosuje się:

• glikokortykosteroidy w formie maści, kremów, płynów,
• leki immunomodulujące,
• antybiotyki (gdy stwierdzono nadkażenie bakteryjne),
• szampony ze środkiem przeciwgrzybiczym (doraźnie),
• farmakoterapię doustną (jeśli leczenie miejscowe nie przyniesie efektów),
• emolienty (czyli preparaty nawilżające i natłuszczające).

Wiele osób, które cierpią na AZS, zastanawia się, jaki szampon na atopowe zapalenie skóry głowy wybrać i czy objawy choroby może złagodzić popularny Nizoral dostępny w aptekach bez recepty? Osoby chorujące na atopowe zapalenie skóry głowy są w grupie zwiększonego ryzyka zakażeń grzybiczych, ponieważ AZS zaburza barierę ochronną skóry. Nizoral to szampon dedykowany do problemów grzybiczych skóry głowy (ŁZS, łupież zwykły, łupież pstry) wywołanych m.in. przez drożdżaki Malassezia furfur, które żywią się sebum. Dzięki zawartości ketokonazolu w swoim składzie (2%), Nizoral skutecznie eliminuje uciążliwe objawy i ogranicza ekspansję tego lipofilnego grzyba. Już miesięczna kuracja szamponem pozwoli cieszyć się zdrową skórą głowy.

W przypadku AZS wskazane jest przede wszystkim stosowanie preparatów emolientowych, które wyciszają zmiany. Rekomendowane są łagodne szampony bezzapachowe, które nie zawierają mydła ani barwników. 

Niestety atopowe zapalenie skóry na głowie towarzyszy chorym przez całe życie, przechodząc jedynie w stan zaostrzenia lub remisji. Chcąc zapobiec nawrotom objawów, należy unikać czynników, które powodują zaostrzenie zmian skórnych, tj. silnego stresu, substancji drażniących. Należy zrezygnować ze stosowania agresywnych szamponów zawierających środki zapachowe i barwniki oraz wybierać łagodne preparaty nawilżające dedykowane dla osób z AZS (pH w granicach 5,5). Podczas mycia głowy, które nie może trwać dłużej, niż kilka minut, temperatura wody nie powinna być wyższa, niż 37 stopni Celsjusza (gorąca woda może wywoływać dodatkowe podrażnienia skóry). Należy unikać intensywnego wycierania głowy ręcznikiem, osuszając włosy w jak najbardziej delikatny sposób. 

AZS to nawracająca dermatoza uznawana za chorobę cywilizacyjną. Objawy atopowego zapalenia skóry głowy są niezwykle dokuczliwe - suchość skóry i silny świąd utrudniają codzienne funkcjonowanie i wpływają negatywnie na wygląd oraz samopoczucie chorego. Co więcej, to popularne schorzenie może powodować intensywne wypadanie włosów oraz łysienie, dlatego nie warto bagatelizować pierwszych objawów i skorzystać z pomocy lekarza. Im wcześniej zgłosimy się do specjalisty, tym szybciej poczujemy ulgę i złagodzimy uciążliwe symptomy tej przewlekłej choroby autoimmunologicznej.