Łupież to nie tylko problem kosmetyczny

Łupież to schorzenie owłosionej skóry głowy powodujące powstawanie widocznych łusek składających się z komórek martwej skóry, które łącząc się z sebum produkowanym przez skórę, tworzą płatki o zabarwieniu białym do żółtawego. Gruczoły łojowe znajdują się na skórze każdego człowieka. Gruczoły te wytwarzają lipidy. Kiedy lipidy docierają do powierzchni skóry, nazywane są sebum (mieszanina tłuszczów i białek). Sebum sprawia, że włosy i skóra głowy stają się gładkie, błyszczące i nieprzepuszczalne dla wody. Łupież może wystąpić na skórze prawie każdego, ponieważ skóra ciągle ulega odnowie poprzez gubienie starych i obumarłych komórek. Kiedy styka się z sebum, występuje w postaci widocznych płatków skóry.

Malassezia to gatunek grzybów (grzyby drożdżopodobne). Grzyby występują naturalnie na powierzchni skóry ludzi i zwierząt. Jednym z gatunków grzyba jest Malassezia furfur. Grzyby potrzebują tłuszczu do wzrostu. Dlatego lubią żyć na skórze i owłosionych obszarach ciała pokrytych gruczołami łojowymi:

• Owłosiona skóra głowy
• Skóra twarzy
• Klatka piersiowa i plecy

Stężenie grzybów na skórze głowy wynoszące do 46% jest całkowicie normalne i nieszkodliwe. Jednak nadmierny wzrost grzybów (do 74%), może doprowadzić do powstania łupieżu. Przy wartości 83% może wywołać choroby skóry.

Łojotokowe zapalenie skóry występuje w przypadku ciężkiej inwazji grzybów drożdżopodobnych Malassezia furfur. Nosi również nazwę egzemy łojotokowej. Dobra wiadomość: łojotokowe zapalenie skóry nie jest zaraźliwe.

Aż 50% populacji na całym świecie cierpi z powodu łupieżu. Jest to jedna z najczęstszych chorób skóry na świecie. Łupież i łojotokowe zapalenie skóry mogą stanowić wielki ciężar dla osób na nie chorujących. Do leczenia należy też stosować odpowiednie środki.

Łojotokowe zapalenie skóry oraz łupież często występują na głowie i twarzy, mogą jednak występować również na innych częściach ciała. Jest to choroba uzależniona od pory roku: osoby chore cierpią bardziej zimą niż latem. Do leczenia zaleca się środki przeciwgrzybicze.

Jak rozpoznać łojotokowe zapalenie skóry?

• Przeźroczyste tłuste łuski w kolorze żółtawym
• Niekiedy skóra jest zaczerwieniona na obszarach dotkniętych chorobą
• Często występuje uczucie pieczenia i/lub swędzenia
  

Niemniej jednak istnieją inne choroby skóry, które wyglądają podobnie, jednak ich przyczyny są inne. Jest to łuszczyca lub atopowe zapalenie skóry. W celu poprawnego rozpoznania należy zawsze skonsultować się z dermatologiem.

Drożdżopodobne grzyby Malassezia są czynnikiem sprawczym łupieżu pstrego. Najczęstszą przyczyną są grzyby Malassezia furfur. Do częstych objawów choroby należą:

• Początkowo małe, potem większe plamy na skórze w kształcie okrągłe do owalnych
• Plamy w różnych odcieniach czerwieni (różowy, brązowy, czerwony, czarny)
• Dotknięte obszary skóry są znacznie jaśniejsze niż otaczająca je zdrowa skóra lub nawet pozbawione są pigmentacji (łupież pstry)
• Skóra jest delikatnie obrzęknięta w dotkniętych okolicach, jednak świąd występuje raczej rzadko, a jeśli występuje, to jest łagodny.
  Nie drapać. W przeciwnym razie od skóry mogą odrywać się niewielkie płatki. Grzyby zwane bran fungus (wyglądem przypominają otręby) nie powodują łojotokowego zapalenia skóry przypominającego łupież; jest ono również wywoływane drożdżopodobnymi grzybami Malassezia furfur.

Co może pomóc? W leczeniu ostrych epizodów szczególnie skuteczne są środki przeciwgrzybicze. Jednak plamy na obszarach dotkniętych schorzeniem pozostają często widoczne przez kilka miesięcy po zastosowaniu leczenia. Leczenie należy kontynuować w ramach środków ostrożności nawet po wyzdrowieniu.