Badania trychologiczne - co warto wiedzieć przed wizytą u trychologa?

Łupież, świąd, podrażnienia, łuszczyca, czy nadmierne wypadanie włosów to problemy, z którymi walczy wiele osób, chcących odzyskać zdrowie i atrakcyjny wygląd. Z pomocą przychodzą badania trychologiczne skóry głowy i włosów, które pozwalają odkryć przyczyny wielu schorzeń dermatologicznych i ustalić optymalną terapię leczniczą przez dermatologa, endokrynologa lub lekarza innej specjalizacji. Jak wygląda badanie trychologiczne, czy jest bolesne i co należy wiedzieć przed wizytą u trychologa? Dlaczego dermatolodzy-trycholodzy często polecają swoim pacjentom szampon leczniczy Nizoral?

Coraz więcej Polaków, którzy borykają się z różnego rodzaju problemami skóry głowy i włosów decyduje się na wizytę u trychologa – zanim przedstawimy charakterystykę poszczególnych badań trychologicznych, warto wyjaśnić, kim tak właściwie jest specjalista, który je wykonuje? Termin „trychologia” pochodzi od greckiego słowa trikhos, co znaczy tyle, co „włos” oraz logos – nauka. Początki rozwoju tej nauki sięgają 1860 roku. Prekursorem trychologii na polskim gruncie jest  profesor Wojciech Kostecki. 

Przedmiotem zainteresowań trychologa są wyłącznie schorzenia skóry głowy (w przeciwieństwie do dermatologa, który zajmuje się schorzeniami skóry w znacznie szerszym zakresie). Oczywiście dermatolog może być jednocześnie trychologiem, choć zdarza się, że osoby specjalizujące się w trychologii nie mają wykształcenia medycznego (tzw. trycholog kosmetyczny, który nie zajmuje się leczeniem farmakologicznym ani operacyjnym). Trycholog często prowadzi terapię leczniczą, współpracując z endokrynologiem, alergologiem, dietetykiem lub innymi specjalistami. 

Trycholog posiada specjalistyczną wiedzę, dzięki której może diagnozować i leczyć stany chorobowe skóry głowy np.:

• łysienie,
• łupież,
• nadmierne wypadanie włosów,
• łojotokowe zapalenie skóry głowy
• łuszczyca owłosionej skóry głowy.

Jeśli trycholog rozpozna łupież zwykły lub pstry, może zlecić pacjentowi mycie głowy szamponem przeciwłupieżowym z substancjami redukującymi grzyby Malassezia furfur, których dynamiczny wzrost jest jednym z podstawowych czynników sprawczych tego problemu dermatologicznego. Skutecznym produktem w walce z tego typu problemami skóry głowy jest szampon Nizoral, który w swoim składzie posiada aż 2% ketokonazolu zmniejszającego ilość drożdżaków bytujących na głowie człowieka. Szybkie efekty kuracji w postaci braku łupieżu, świądu, zaczerwienienia skóry głowy i zahamowanie utraty włosów to największe zalety tego skutecznego i bezpiecznego szamponu o właściwościach leczniczych - nie bez przyczyny cieszy się pozytywnymi opiniami wielu dermatologów - trychologów. Wystarczą 2 tygodnie stosowania preparatu, by cieszyć się zdrową skórą głowy, pozbawioną nieestetycznych białych lub żółtych płatów łuszczącego się naskórka.

Trycholog nie tylko przeprowadza badania trychologiczne, czy interpretuje wyniki innych badań (np. krwi,  hormonalnych), ale też wykonuje zabiegi, które mają odżywić, nawilżyć, oczyścić skórę głowy, pobudzić krążenie (mezoterapia skóry głowy, osocze bogatopłytkowe, peeling, masaż). Na czym polegają podstawowe badania trychologiczne, jakimi są m.in. trichogram analityczny oraz trichoskopia?

Chcąc wykryć źródło problemu, z jakim zgłosił się do trychologa dany pacjent – specjalista wykonuje szereg badań diagnostycznych, m.in. jest to:

• Trichoskopia 

Badanie trichoskopowe skóry głowy i struktury włosa jest nieinwazyjną i prostą procedurą (nie wymaga pobierania włosów). Trichoskopia to badanie komputerowe, które m.in. pozwala stwierdzić zaburzenia strukturalne w obrębie łodygi, ocenić naskórek, ujścia mieszków włosowych, a wszystko to możliwe jest dzięki kamerze (tzw. trychoskop). Specjalista ma możliwość obejrzeć skórę głowy i włosy w dużym powiększeniu (20-200 razy). Badanie to pozwala też odróżnić włosy wypadające od łamiących się. 

• Trichodiagram analityczny

Kolejne badanie trychologiczne to trichodiagram analityczny (mikroskopowe badanie stanu cebulek włosowych), podczas którego specjalista pobiera pewną ilość włosów wraz z cebulkami (najczęściej około 100) z różnych miejsc głowy pacjenta (zwykle z okolicy czołowej i potylicznej), a następnie bada je pod mikroskopem. To ważne badanie półinwazyjne, które pozwala określić stosunek procentowy włosów w fazie anagenu, katagenu i telogenu. Badanie to ma szczególną wartość diagnostyczną w rozpoznawaniu ostrej postaci łysienia telogenowego. 

• Fototrichogram  

Fototrichogram należy do grupy nieinwazyjnych badań trychologicznych, podczas którego nie wyrywa się włosów, a wykonuje serię zdjęć w ciągu 72 godzin na ogolonym wcześniej fragmencie skóry głowy. Zdjęcia są następnie poddane analizie komputerowej (m.in. ich dynamika wzrostu, grubość, gęstość). Jest przydatne w ocenie stanu łysienia, choć tak naprawdę dosyć rzadko stosowane w praktyce. Udoskonaloną wersją tego badania jest fototrichogram wzmocniony kontrastem (CE-PTG).

Rosnącą popularnością cieszy się również w ostatnich kilku latach analiza pierwiastkowa włosa, która polega na pobraniu z okolicy potylicznej pacjenta około 200-300 mg włosów w celu pomiaru zawartości minerałów. Jednak wielu lekarzy podchodzi sceptycznie do tej metody, zwłaszcza w kontekście oceny stanu całego organizmu człowieka na podstawie włosów. 

Inne istotne badania, które są pomocne w kompleksowej analizie stanu skóry głowy i włosów  to trichometria (pomiar grubości włosów oraz innych parametrów), metoda ważenia włosów, badanie w lampie Wooda, biopsja skóry głowy, badanie mykologiczne (pozwala wykryć obecność grzybów), morfologia krwi z rozmazem, analiza keratynizacji łojotokowej, badania poziomu prolaktyny, ferrytyny, testosteronu. 

W zależności od danego przypadku wizyta w gabinecie trychologa trwa około 30-60 minut. Badania trychologiczne nie mogą dać pełnego obrazu choroby bez przeprowadzenia szczegółowego wywiadu z pacjentem oraz badania fizykalnego, do których przystępuje specjalista podczas wizyty pacjenta w jego gabinecie. Trycholog pyta o stosowane kosmetyki, dietę, leki i suplementy oraz przeprowadzone w ostatnim czasie zabiegi fryzjerskie. Czy badanie trychologiczne jest bolesne? Nie – tak więc osoby, które są szczególnie wrażliwe na ból, nie muszą zupełnie obawiać się wizyty u trychologa.  Warto podkreślić, że badania trychologiczne nie naruszają ciągłości skóry. 

Wiele osób, które zamierza odwiedzić trychologa, zastanawia się, czy badania trychologiczne wymagają jakichś przygotowań? Tak. Przed wizytą u specjalisty należy zadbać o to, by włosy były czyste – umyte minimum 24 godziny wcześniej i pozbawione jakichkolwiek środków stylizacji (w dniu konsultacji z trychologiem nie należy używać pianki, lakieru, żelu, czy gumy do włosów).

Wizyta u trychologa niestety nie jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, jej koszt to 80-200 złotych (w niektórych miastach można starać się o dofinansowanie tego typu świadczeń w ramach różnych programów zdrowotnych). Cena badania trychologicznego zależy od jego rodzaju, liczby, miejsca, w którym je wykonujemy oraz doświadczenia i renomy danego specjalisty. Warto wspomnieć, że do wykonania badań trychologicznych nie jest potrzebne skierowanie.

Jakie są zalety trichoskopii, trichodiagramu analitycznego, fototrichogramu oraz innych metod diagnostycznych? Badania trychologiczne to nowoczesne, szybkie i bezpieczne procedury, które pozwalają wykryć wiele aktualnych problemów (około 250 różnych chorób skóry głowy i włosów) i ustalić efektywny plan leczenia.

Z badań trychologicznych powinna skorzystać każda osoba, u której pojawił się problem nadmiernego wypadania włosów, zaczerwienienia, podrażnienia i świąd skóry głowy, łupież tłusty lub suchy, pogorszenia kondycji włosów (suche, łamliwe i pozbawione blasku). Z pomocy specjalisty mogą też skorzystać pacjenci cierpiący z powodu łysienia i nieestetycznych wyprysków na skórze głowy.

Podsumowując, badania trychologiczne to przydatne narzędzia diagnostyczne, które pozwalają specjaliście poznać przyczyny problemów związanych z włosami i skórą głowy i ustalić optymalną kurację leczniczą, której częstym elementem jest szampon Nizoral - preparat ten skutecznie eliminuje wiele schorzeń skórnych, pozwalając cieszyć się zdrową skórą głowy i pięknymi włosami, bez oznak łupieżu. 

lek. Michał Dąbrowski