Badanie trychologiczne - na czym polega? Jak się przygotować do badania?

Gęste, lśniące i mocne włosy to jeden z wyznaczników atrakcyjności i zdrowego wyglądu. Dziennie tracimy około 100 włosów, co jest zupełnie naturalnym procesem. Jednak nasilenie tego zjawiska często powoduje niepokój. Przyczyn nadmiernego wypadania włosów, pogorszenia ich kondycji i łysienia jest mnóstwo. Badanie trychologiczne to jedna z najlepszych metod oceny stanu włosów i skóry głowy. Na czym dokładnie polega badanie trychologiczne skóry głowy i jak się do niego właściwie przygotować? Co warto wiedzieć przed wizytą w gabinecie trychologa?

Zanim przedstawimy szczegółowe informacje na temat badania trychologicznego, warto poznać istotę samej trychologii – co kryje się pod tym terminem? Otóż jest to dosyć młoda dziedzina nauki (medycyny), której przedmiotem zainteresowania są włosy i choroby skóry głowy. Trycholog to wykwalifikowany specjalista kosmetolog, który bada przyczyny wypadania włosów i schorzeń skóry głowy oraz pomaga dobrać pacjentowi optymalny plan indywidualnej pielęgnacji. Przykładowo, w przypadku stwierdzenia łupieżu, może wykonać mezoterapię skóry głowy z użyciem komórek macierzystych, osocza bogatopłytkowego albo zlecić stosowanie szamponów z substancjami eliminującymi grzyby z gatunku Malassezia, których nadmiar jest jedną z głównych przyczyn tej przypadłości (np. aż 2% ketokonazolu zmniejszającego populację grzybów, zawiera szampon Nizoral).  Natomiast należy podkreślić, że trycholog nie zajmuje się leczeniem farmakologicznym ani leczeniem operacyjnym, gdyż nie jest on lekarzem (choć coraz częściej dermatolodzy decydują się na szkolenia z zakresu trychologii). 

Trychologia pomaga leczyć schorzenia takie jak np.:

• łojotokowe zapalenie skóry głowy,
• łuszczyca,
• łupież,
• łysienie.

Niestety problemy skóry głowy często są źródłem kompleksów, obniżonej samooceny i wycofania z życia towarzyskiego, zwłaszcza jeśli mają długotrwały przebieg - negatywnie wpływają na zdrowie i wygląd zewnętrzny pacjenta (znacznie częściej z tego rodzaju przypadłościami borykają się mężczyźni, problem łysienia dotyczy wielu pacjentów po 40. roku życia).

Na wstępie warto zaznaczyć, że badanie trychologiczne jest bezpieczne, zupełnie bezbolesne i trwa około 30-60 minut. To kilkuetapowy proces, który rozpoczyna szczegółowy wywiad, dzięki któremu trycholog może zdobyć cenne informacje na temat ostatnio przebytych chorób, istniejących alergii, stosowanych metod pielęgnacji, diety, trybu życia pacjenta, by móc postawić trafną diagnozę. Następnie odbywa się badanie fizykalne – ocenie zostaje poddana objętość włosów, skóra głowy, ich sprężystość (np. specjalista pociąga za pojedyncze włosy w celu sprawdzenia ich kondycji). Następnie przechodzi do:

• trichoskopii (komputerowe badanie włosów i skóry głowy), która nie wymaga pobierania włosów. Analizowane są łodygi włosów, ujścia mieszków włosowych, a także otaczająca je skóra,
• trichogramu (mikroskopowe badanie stanu cebulek włosowych), polega na pobraniu odpowiedniej ilości włosów - zwykle około 100 z różnych miejsc na głowie i ich ocenie pod mikroskopem. 

Jakich sprzętów używa trycholog? Specjalista przeprowadza badanie przy użyciu mikrokamery i elektronicznego mikroskopu, który jest w stanie powiększyć obraz 250-400 razy, dzięki czemu może ocenić, w jakiej fazie wzrostu są aktualnie włosy i zauważyć ewentualne nieprawidłowości w ich budowie. Nowoczesna mikrokamera, pozwala obejrzeć skórę głowy oraz mieszki włosowe, a także zbadać strukturę włosa. Jednocześnie specjalista wykonuje 4-5 zdjęć problematycznych rejonów i wysyła je do laboratorium. 

Wypadanie włosów to złożony problem, który może wynikać z wielu przyczyn. Do głównych czynników sprawczych osłabienia włosów i kondycji skóry głowy u kobiet i mężczyzn zalicza się:

• błędy żywieniowe (dieta uboga w składniki odżywcze),
• przewlekły stres,
• niewłaściwa pielęgnacja,
• antykoncepcja hormonalna,
• anemia,
• zbyt wysoki poziom testosteronu,
• predyspozycje genetyczne,
• zatrucie metalami ciężkimi, 
• choroby metaboliczne (np. cukrzyca, otyłość),
• choroby układu nerwowego (np. stwardnienie rozsiane),
• niektóre zabiegi fryzjerskie (np. trwała ondulacja, farbowanie),
• nadczynność i niedoczynność tarczycy,
• nadużywanie środków stylizujących włosy.

Badanie trychologiczne nie wymaga szczególnych przygotowań, choć należy dostosować się do kilku zaleceń. Pacjent nie powinien myć włosów minimum 2-3 dni przed wizytą w gabinecie trychologa. W dniu badania, nie wolno używać żadnych produktów kosmetycznych do stylizacji włosów (pianki, lakiery, żele, odżywki). Jeśli włosy były poddane wcześniej koloryzacji, muszą mieć co najmniej 1 cm widoczny odrost. Warto zabrać ze sobą aktualne badania krwi oraz zbadać poziom witaminy D3, B12, a także cynku. Trycholog podczas wywiadu może pytać o suplementy i leki, jakie przyjmujemy, dobrze więc zapisać sobie ich nazwy i zastanowić się, czy w ciągu ostatnich 3-6 miesięcy stosowaliśmy antybiotykoterapię lub zdiagnozowano u nas choroby przewlekłe. Ile kosztuje wizyta u trychologa? W zależności od miasta, renomy specjalisty i wykonanych badań, należy liczyć się z wydatkiem 80-200 złotych, nie są to więc wygórowane kwoty. 

Z pomocy trychologa powinny skorzystać osoby, które zauważyły znaczne wypadanie i przerzedzanie się włosów, ich matowienie, łamliwość, utratę elastyczności, łuszczenie skóry głowy, pojawienie się plam, świądu lub zaczerwienień. Wskazaniem do badania trychologicznego jest również spowolniony wzrost włosów i ich ścieńczenie. Badanie pozwala wykryć, ustalić stopień nasilenia i monitorować łysienie androgenowe, plackowate, telogenowe, łuszczycę, łupież, a także łojotok.

Podsumowując, trychologia to specjalistyczna, dość wąska i wciąż nowa dziedzina, która stanowi ogromną szansę dla osób borykających się z problemami owłosionej skóry głowy i włosów. Profesjonalne badanie trychologiczne pozwala zweryfikować stan włosów i skóry głowy – jego celem jest postawienie trafnej diagnozy, by móc wdrożyć u pacjenta efektywną terapię.

lek. Michał Dąbrowski