Ketokonazol - wskazania, działanie, dawkowanie

Ketokonazol jest skutecznym, syntetycznie wytwarzanym lekiem przeciwgrzybiczym o szerokim spektrum działania. W aptekach są dostępne bez recepty kremy, maści oraz szampony z ketokonazolem. Jak działa i jakie są wskazania do stosowania ketokonazolu?

Ketokonazol należy do najskuteczniejszych leków przeciwgrzybiczych.Jego działanie polega na zahamowaniu  syntezy ergosterolu czyli związku niezbędnego do budowy komórek grzyba. Substancja ta jest stosowana w leczeniu takich rodzajów grzybów jak:

• grzyby dimorficzne: Histoplasma, Coccidioides, Paracoccidioides,
• dermatofity: Microsporum, Trichophyton, Epidermophyton,
• drożdżaki: Candida, Malassezia, Cryptococcus.

Aktualnie ketokonazol stosuje się w postaci maści lub szamponów, choć jeszcze zupełnie niedawno zalecano stosowanie doustne. Badania potwierdziły duże ryzyko poważnego uszkodzenia wątroby w trakcie przyjmowania doustnego. Na chwilę obecną ketokonazol w tabletkach zalecany jest jedynie w przypadku niektórych osób z chorobą Cushinga.

Ketokonazol w postaci szamponu jest bezpieczny  ze względu na niską wchłanialność przez skórę. Szampon ma łagodną formułę, dlatego może być również stosowany z innymi środkami do pielęgnacji włosów.

Ketokonazol należy do skutecznych leków przeciwgrzybiczych, który stosuje się w wielu jednostkach chorobowych jak:

• łojotokowe zapalenie skóry,
• łupież pstry,
• zapalenie mieszków włosowych,
• drożdżakowe zapalenie skóry i błon śluzowych,
• zakażenia drożdżakowe pochwy,
• grzybica paznokci,
• grzybica stóp,
• grzybica skóry głowy,
• zakażenia drożdżakowe jamy ustnej,
• zakażenia układowe: histoplazmoza, blastomykoza, kokcydioidomykoza, parakokcydioidomikoza.

Ketokonazol stosuje się również w profilaktyce przeciwgrzybiczej u osób z osłabioną odpornością spowodowaną chorobami nowotworowymi, AIDS lub stosowaniem leków immunosupresyjnych.

Ketokonazol uznawany jest za bezpieczny lek ze względu na niską wchłanialność przez skórę, jednak nie powinien być stosowany u dzieci poniżej drugiego życia oraz w przypadku:

• ciąży i okresu karmienia piersią,
• chorób wątroby,
• alergii lub nadwrażliwości na pochodne imidazolu,
• przyjmowania antybiotyków,
• stosowania leków na cholesterol jak simwastatyna, atorwastatyna,
• cukrzycy i przyjmowaniu leków zawierających metforminę oraz pochodne sulfonylomocznika,

W trakcie przyjmowania preparatów zawierających substancję przeciwgrzybiczą nie należy spożywać alkoholu, ponieważ zwiększa się ryzyko trwałego uszkodzenia wątroby.

Ketokonazol jest skutecznym lekiem stosowanym w leczeniu zakażeń grzybiczych i jak każdy lek możą powodować działania niepożądane, dlatego tak ważne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń dotyczących stosowania. Ketokonazol może mieć negatywny wpływ na wątrobę, dlatego osoby przyjmujące inne leki powinny skonsultować się z lekarzem. Ketokonazol może wywoływać skutki uboczne u osób długotrwale go stosujących. Szczególnie  u kobiet po 50 roku życia możliwe są powikłania w postaci hepatotoksyczności, która może prowadzić do trwałego uszkodzenia wątroby.

Ketokonazol stosuje się w leczeniu różnego rodzaju zakażeń grzybiczych pod postacią kremu oraz szamponu. Zazwyczaj lecznicze kremy i szamponu zawierają 2% ketokonazolu.  W zależności od rodzaju schorzenia zaleca się stosowanie:

• 200mg na dobę przez okres 2 tygodni w przypadku zakażeń wywołanych przez dermatofity i drożdżaki,
• 400mg na dobę przez 5 dni w przypadku kandydozy pochwy,
• 3mg na kilogram masy ciała na dobę w przypadku leczenie zakażeń u dzieci powyżej drugiego roku życia.

Niektóre rodzaje grzybic jak np. grzybica układowa wymagają dłuższego okresu leczenia, nawet do 6 miesięcy.

Ketokonazol jest również stosowany profilaktycznie u osób z obniżoną lub upośledzoną odpornością, aby zapobiec zakażeniu. W takich przypadkach najczęściej stosuje się 200-400mg na dobę.

Szampon z ketokonazolem stosuje się w leczeniu łupieżu, łupieżu pstrego oraz łojotokowego zapalenia skóry. W przypadku łupieżu pstrego zaleca się stosowanie szamponu przez okres 5 dni, w leczeniu łupieżu zwykłego oraz łojotokowego zapalenia skóry zaleca się stosowanie preparatu dwa razy w  tygodni przez okres 2-4 tygodni.

Cena szamponu z ketokonazolem waha się zazwyczaj między 16-25 złotych, w podobnej cenie dostępne są kremy zawierające tę substancję. Szampony można również kupić w wygodnych saszetkach do jednorazowego zastosowania, które są idealnym rozwiązaniem w przypadku leczenia łupieżu pstrego.

Ketokonazol to powszechnie stosowany lek o wysokiej skuteczności w leczeniu zakażeń grzybiczych. Ścisłe przestrzeganie zaleceń pozwoli uporać się z chorobą i uniknąć skutków ubocznych. 

lek. Michał Dąbrowski