Podrażniona skóra głowy — jakie są jej najczęstsze przyczyny?

       Podrażniona skóra głowy to niepokojący sygnał, świadczący o działaniu na jej powierzchnię niekorzystnych czynników wewnętrznych lub zewnętrznych. Zwykle podrażnieniu towarzyszy świąd, zaczerwienienie i bolesność skóry głowy co może świadczyć o rozwoju stanu zapalnego lub wystąpieniu alergii. Zanim zasięgniemy porady lekarza specjalisty, warto sprawdzić, czy jesteśmy w stanie sami ustalić przyczynę i wykorzystać domowe sposoby na podrażnioną skórę głowy.

            Podrażnienie skóry głowy to dokuczliwa i krępująca dolegliwość, której mogą towarzyszyć takie objawy jak:

•     zaczerwienienie skóry głowy,
•     swędzenie skóry głowy,
•     pieczenie skóry głowy,
•     obrzęk skóry głowy,
•     bolesność skóry głowy,
•     złuszczanie naskórka,
•     nadmierne wydzielanie sebum,
•     wypadanie włosów. 

Podrażnienie może dotyczyć nie tylko skóry głowy, ale również okolicy twarzy, uszu, karku, klatki piersiowej i innych obszarów ciała. Szczególnie kłopotliwa sytuacja wiąże się z dyskomfortem natury estetycznej. Przebywanie w miejscach publicznych osób dotkniętych dermatozą, może wywoływać traumę i niechęć do kontaktów międzyludzkich. Nerwowe drapanie się po głowie lub widoczne zmiany skórne, nawet jeśli nie są zaraźliwe, budzą niechęć i powodują dystans. Ukrywanie problemu pod czapką lub innym nakryciem głowy może pogłębiać problem ze względu na przegrzewanie i tym samym zwiększoną potliwość, co może jedynie pogłębić podrażnienie i zaczerwienienie skóry głowy oraz prowadzić do zakażeń grzybiczych. 

Po zaobserwowaniu objawów towarzyszących podrażnieniu skóry głowy warto sięgnąć po leczniczy szampon przeciwłupieżowy o działaniu grzybobójczym, który dodatkowo łagodzi świąd, pieczenie i zaczerwienienie. 

           Czerwona, podrażniona skóra głowy może być wynikiem oddziaływania zarówno czynników wewnętrznych, jak i zewnętrznych, środowiskowych. O ile te pierwsze, zwykle wiążą się ze stanem chorobowym, to nad czynnikami zewnętrznymi możemy w dużym stopniu zapanować i zniwelować ich niekorzystny wpływ na nasze zdrowie. 

Jeżeli przyczyna podrażnienia wywodzi się z dysfunkcji organizmu wynikających z zaburzeń hormonalnych lub niewłaściwe działającego układu odpornościowego, konieczna będzie wizyta u lekarza. 

Podrażnienia skóry głowy mogą mieć także podłoże alergiczne. W celu wykluczenia alergii niezbędne będzie wykonanie specjalistycznych testów dermatologicznych w zakresie alergii pokarmowych, kontaktowych lub wziewnych. Na takie badania pacjent kierowany jest przez lekarza dermatologa lub alergologa na podstawie przeprowadzonego wywiadu medycznego. W przypadku alergii objawy zwykle znikają samoistnie po wyeliminowaniu alergenu stymulującego reakcję układu immunologicznego. 

Do schorzeń najczęściej wywołujących podrażnienia skóry głowy należą:

•     łupież,
•     łojotokowe zapalenie skóry,
•     grzybica,
•     atopowe zapalenie skóry,
•     łuszczyca,
•     nadpotliwość.

Do czynników zewnętrznych podrażnień skóry głowy można zaliczyć:

•     nieodpowiednie kosmetyki do mycia i stylizacji włosów,
•     skażenie środowiska,
•     przegrzewanie skóry głowy,
•     mocne upięcia włosów,
•     noszenie nakryć głowy,
•     niekorzystny wpływ klimatu.

Szukając przyczyny podrażnionej, bolesnej skóry głowy należy także zwrócić uwagę na swoje nawyki żywieniowe oraz styl życia. Właściwie zbilansowana dieta, która dostarczy wszystkich niezbędnych składników odżywczych, witamin, minerałów będzie miała ogromny wpływ na stan skóry, włosów i paznokci. Dodatkowo unikanie używek takich jak palenie papierosów, alkohol w nadmiernych ilościach oraz rezygnacja z wysoko przetworzonej żywności będzie miała korzystne oddziaływanie na odporność organizmu i łagodzenie objawów stanu zapalnego, w tym podrażnienie skóry głowy.

Kluczowy dla homeostazy ustroju i podatności na infekcje będzie zdrowy styl życia. Zachowanie rytmu dobowego, odpowiednia ilość snu, aktywność fizyczna i właściwa regeneracja to fundamenty zdrowia. 

  Skuteczne łagodzenie podrażnień skóry głowy wymaga ustalenia faktycznej przyczyny wystąpienia uporczywych dolegliwości. O ile stan zapalny nie pogłębia się, warto wypróbować domowe sposoby na podrażnioną skórę skalpu. 

Jakie kosmetyki wspomagają leczenie podrażnionej skóry głowy?

1.   Szampon na podrażnioną skórę głowy. 

Warto sięgnąć po produkt apteczny o potwierdzonym działaniu klinicznym. Widoczne i odczuwalne efekty uzyskamy, stosując na podrażnioną skórę głowy szampon przeciwłupieżowy Nizoral. Ma on potwierdzone działanie hamujące przyczyny powstawania podrażnień skóry głowy, łagodzi swędzenie, zaczerwienienie i pieczenie. Szczególnie jeśli mamy do czynienia z bardzo bolesną, podrażnioną skórą głowy. Zawarty w preparacie ketokonazol w dwuprocentowym stężeniu dodatkowo będzie miał działanie przeciwgrzybicze, co uniemożliwi dalsze, ewentualne nasilenie dolegliwości. Podrażniona skóra głowy bardzo często zaczyna się łuszczyć i proces ten inicjuje powstawanie łupieżu.

Kuracja szamponem na podrażnioną skórę głowy powinna trwać od 2 do 4 tygodni, przy założeniu stosowania preparatu 2-3 razy w tygodniu. 

2.   Peeling skóry głowy.

Delikatny peeling zapewnia dokładne oczyszczenie skóry głowy. Nawarstwione zanieczyszczenia zaburzają mikrobiotę skolonizowaną na powierzchni skalpu, przez co naturalna bariera ochronna nie będzie funkcjonować prawidłowo. Substancje keratolityczne zawarte w peelingu zapewnią pozbycie się suchego naskórka, a składniki przeciwzapalne i nawilżające będą działały kojąco na podrażnioną skórę głowy. Sam masaż skalpu poprawi ukrwienie, co wpływa na lepsze dotlenienie i odżywienie komórek. Peeling skóry głowy nie powinien być wykonywany częściej niż raz w tygodniu.

3.   Wcierki stosowane na skórę głowy. 

Domowym sposobem na podrażnioną skórę głowy mogą być apteczne lub samodzielnie wykonywane preparaty do wcierania.

4.   Płukanki ziołowe.

Dobroczynny efekt na podrażnioną skórę głowy będą miały ziołowe płukanki. Działanie łagodzące wykazują takie zioła jak szałwia, rumianek, skrzyp, łopian i pokrzywa. Stosowanie ziół sprawdza się także w leczeniu stanów grzybiczych. Właściwości grzybobójcze, bakteriobójcze i aseptyczne wykazują między innymi mniszek lekarski, żeń-szeń i jeżówka. Warto pamiętać, że napar przygotowany do płukania nie może mieć zbyt wysokiej temperatury. 

Domowe sposoby na podrażnioną skórę głowy są bezpieczne i nie wymagają dużych nakładów finansowych. Jednak mimo wszystko należy zachować zdrowy rozsądek i utrzymywać racjonalne odstępy czasowe pomiędzy poszczególnymi zabiegami. 

            Jeżeli domowe sposoby nie łagodzą objawów związanych z podrażnieniem skóry głowy lub – co gorsza – dochodzi do nasilenia dolegliwości, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Najlepiej, jeśli będzie to specjalista chorób skóry, czyli dermatolog, ale wstępnego rozpoznania może dokonać również lekarz pierwszego kontaktu. 

Wąską specjalizacją w zakresie chorób skóry głowy i kondycji włosów jest trychologia. Trycholog ma dostęp do najnowocześniejszych metod diagnostycznych, stąd ustalona przez niego terapia z reguły jest najbardziej skuteczna. 

Wizyta u lekarza endokrynologa będzie zasadna w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w funkcjonowaniu gospodarki hormonalnej. Do zwiększonej fluktuacji hormonów dochodzi między innymi w okresie dojrzewania i wchodzenia przez kobiety w okres menopauzy. Mężczyźni wykazujący hormonalną przewagę androgenową są również narażeni na występowanie podrażnień skóry głowy, łojotokowego zapalenia skóry i wypadania włosów. 

Niejednokrotnie szereg zaburzeń psychosomatycznych w tym podrażnienia, zaczerwienienia i świąd wynika z problemów psychicznych. U tych pacjentów nic nie wskazuje na stan chorobowy, wyniki badań są w granicach norm, a objawy mimo leczenia nie ustępują. Przyczyna często leży w różnego rodzaju dysfunkcjach układu nerwowego, szczególnie jeśli w wywiadzie stwierdza się predyspozycje genetyczne. W grupie ryzyka są także osoby, które działają w dużym stresie i nie potrafią w skuteczny sposób rozładować napięcia. Występują u nich ogromne problemy ze snem, przez co proces regeneracji nie zachodzi w prawidłowy sposób, przez co cierpi układ odpornościowy. W tych przypadkach pomoc można uzyskać u lekarza psychiatry. Dobre efekty może przynieść terapia u psychologa. 

Leczenie podrażnień skóry głowy powinno przebiegać wielotorowo. Najczęściej dokuczliwe objawy ustępują po zastosowaniu domowych sposobów na podrażnienia. Warto przestrzegać zasad higieny i stosować się do podstawowych zasad profilaktyki, aby uniknąć podrażnień i stanów zapalnych skalpu. 

lek. Michał Dąbrowski