Suchy łupież — przyczyny powstawania. Jak się go pozbyć?

Suchy łupież to schorzenie występujące głównie u mężczyzn niezależnie od wieku. Aby zapobiec powstaniu całego spektrum dolegliwości, które niesie ze sobą rozwój choroby, wymagana jest szybka reakcja po zaobserwowaniu pierwszych objawów. Leczenie suchego łupieżu w jego wczesnej fazie, znacznie ogranicza ryzyko dalszych powikłań, stanu zapalnego i związanych z nim pieczeniem i swędzeniem skóry głowy. 

Skuteczne leczenie suchego łupieżu wymaga ustalenia najbardziej prawdopodobnej przyczyny jego powstania. Czynniki wywołujące łupież, mogą się na siebie nakładać bądź z siebie wynikać. Dają przy tym szereg uporczywych objawów towarzyszących, takich jak świąd, pieczenie, czy zaczerwienienie skóry głowy. 

Łupież może być wywołany przez:

• zaburzenia hormonalne,
• zaburzenia układu odpornościowego,
• nieprawidłowy proces odnowy komórek naskórka,
• zakażenia grzybicze wywołane przez drożdżaka Malassezia spp.,
• uwarunkowania genetyczne,
• liczne czynniki egzogenne (brak profilaktyki, niewłaściwa pielęgnacja, przegrzewanie skóry głowy, niekorzystny wpływ klimatu).

Suchy łupież i towarzyszące mu objawy są ściśle związane z zaburzonym cyklem rogowacenia naskórka. Jest on znacznie przyspieszony w stosunku do niezbędnego fizjologicznie okresu. Nieprawidłowy proces proliferacji keratynocytów daje objawy w postaci suchych łusek występujących na obszarze owłosionej skóry głowy. Zwykle dochodzi także do przepuszczalności bariery ochronnej skalpu, czego konsekwencją jest stan zapalny wywołany kontaktem z patogenem pochodzenia bakteryjnego bądź grzybiczego. 

    Obraz kliniczny suchego łupieżu jest bardzo łatwy do rozpoznania. Najbardziej charakterystycznym objawem jest drobnopłatowe, obfite złuszczanie się naskórka skóry głowy. Na włosach i ramionach osadzają się łuski, wyglądające jak biały pył, co dodatkowo powoduje dyskomfort natury estetycznej. 

W tym stadium łupieżu nie występuje stan zapalny i bardzo ważne jest, aby nie dopuścić do jego powstania. Kluczowe znaczenie będzie miało wybranie odpowiedniej formy pielęgnacji, a zarazem leczenia. Szampon na łupież suchy powinien wykazywać działanie przeciwgrzybicze, normalizujące kolonizacje flory bakteryjnej w obrębie skalpu. Substancja czynna, która skutecznie hamuje już pierwsze objawy łupieżu suchego to ketokonazol, który zawarty jest w szamponie przeciwłupieżowym Nizoral. Zalecana kuracja przeciwłupieżowa szamponem Nizoral wynosi minimum dwa tygodnie, przy założeniu przeprowadzania pielęgnacji co 2-3 dni. Suchy łupież jest chorobą o charakterze przewlekłym, stąd wskazane będzie profilaktyczne stosowanie szamponu Nizoral po zakończonej terapii przynajmniej 2-4 razy w miesiącu.  

Nieleczony łupież suchy powoduje powstawanie łupieżu tłustego, którego leczenie wymaga dłuższej praktyki i często pomocy specjalisty dermatologa lub trychologa. 

     Suchy łupież z pozoru nie jest schorzeniem ani trudnym do rozpoznania, ani zahamowania. Jednak ze względu na jego nawrotowy charakter, pacjent często ma wrażenie, że na uporczywy suchy łupież nic nie pomaga, a uzyskana poprawa jest tylko przejściowa. W trudnych klinicznie przypadkach łupieżu o nieznanej etiologii warto zastosować terapię opierającą się na zastosowaniu preparatów, które różnią się składem i sposobem działania. 

•     Preparaty przeciwgrzybicze. 

Leczenie suchego łupieżu opiera się o hamowanie cytochromu P450 komórek grzyba, co ma wpływ na biosyntezę ergosterolu biorącego udział w budowie błony komórkowej grzybów. Substancją czynną jest ketokonazol, której stężenie w leczniczym szamponie przeciwłupieżowym Nizoral wynosi 2%.

•     Preparaty cytostatyczne.

Działanie tej grupy środków jest ukierunkowane na poprawę procesu odnowy komórek naskórka i zwolnienie tempa regeneracji warstwy rogowej. Substancje wykorzystywane w tych preparatach to siarczek selenu i dziegcie mineralne. 

•     Preparaty keratolityczne.

Podstawowe działanie tego środka jest skupione na usunięciu nadmiaru rogowej warstwy naskórka. Kluczowe jest zachowanie odpowiedniego odstępu pomiędzy zabiegami w celu uniknięcia zaburzeń bariery ochronnej wynikającej ze ścieńczenia powierzchownej warstwy. Stosuje się tutaj preparaty zawierające kwas salicylowy, siarkę oraz mocznik. 

Leczenie suchego łupieżu powinno przebiegać wielotorowo i pacjent, który przeszedł cały proces terapeutyczny, powinien stosować szereg działań profilaktycznych, które ograniczą ryzyko nawrotu choroby. 

 lek. Michał Dąbrowski