Grzybica skóry głowy- jak sobie radzić z dolegliwościami?

Grzybica owłosionej skóry głowy należy do najczęściej spotykanych zakażeń grzybiczych u dzieci na całym świecie, wywołanych przez dermatofity. Choć infekcja grzybicza najczęściej dotyka dzieci do 10 roku życia, ale osoby dorosłe również są na nią narażone.wywołuje wiele Poznaj przyczyny, rodzaje i skuteczne  sposoby leczenia grzybicy skóry głowy.

Grzybica owłosionej skóry głowy wywoływana jest przez dermatofity, grzyby znajdujące się na skórze, włosach i paznokciach. Do zakażenia może dojść poprzez kontakt z zakażoną osobą lub zwierzęciem. Warto wiedzieć, że zarodniki grzybów pozostają na przedmiotach higieny osobistej. Korzystanie z ręcznika, szczotki do włosów czy pościeli zakażonej osoby znacznie zwiększa ryzyko zakażenia. Warto jednak pamiętać, że kontakt z zakażonym nie jest jednoznaczny z chorobą. Dermatofity nie są groźne dla zdrowego organizmu, który potrafi się bronić przed rozwojem grzybicy skóry głowy. Prawdopodobieństwo choroby zwiększa się w przypadku osłabienia organizmu spowodowanego:

• infekcją wirusową,
• długotrwałą antybiotykoterapią,
• niewłaściwą dietą,
• nieodpowiednią higieną skóry głowy,
• ciążą,
• przyjmowaniem doustnych leków obniżających odporność,
• przyjmowaniem glikokortysteroidów,
• choroby układu odpornościowego takie jak AIDS, zespół DiGeorge’a, białaczka.

W celu zminimalizowania zakażenia specjaliści zalecają:

• regularne i dokładne mycie włosów preparatami dostosowanymi do ich rodzaju oraz dokładne suszenie,
• korzystanie z osobnych ręczników, grzebieni i szczotek do włosów, nawet wśród domowników,
• unikanie przegrzania skóry głowy np. poprzez długotrwałe noszenie nakryć głowy chroniących przed słońcem.

Zbilansowana dieta, właściwa higiena skóry głowy oraz unikanie kontaktu z patogenem może znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na grzybicę owłosionej skóry głowy.

Grzybica owłosionej skóry dzieli się na grzybicę woszczynową, drobnozarodnikową i strzygącą które różnią się od siebie objawami. Dla grzybicy woszczynowej charakterystyczne objawy to:

• zaczerwienieniem,
• stan zapalny,
• w obrębie ognisk zapalnych może wystąpić trwałe wyłysienie,
• blizny po zakończonym leczeniu.

Grzybica woszczynowa może występować również u dorosłych. 

Postać strzygąca i drobnozarodnikowa występuje zwykle u dzieci. Grzybica strzygąca charakteryzuje się:

• licznymi zmianami w obrębie owłosionej skóry głowy,
• złuszczaniem naskórka i zaczerwienieniem,
• pojedynczymi, okrągłymi ogniskami,
• wieloletnim przebiegiem choroby.

W przypadku grzybicy strzygącej włosy w obrębie ogniska zapalnego odrastają po wyleczeniu. Ta postać grzybicy skóry głowy występuje najczęściej u dzieci i często ustępują samoistnie, najczęściej w okresie dojrzewania.

Podobne objawy są charakterystyczne dla grzybicy drobnozarodnikowej, różnią się jedynie występowaniem widocznych zarodników na zewnętrznej powierzchni włosa w postaci białych, drobnych ziarenek oraz wyraźnie świeci na zielono podczas badania lampą Wooda.

Wyróżnia się również odzwierzęcą postać grzybicy skóry głowy wywołanej przez grzyby zoofilne, która charakteryzuje się:

• ostrym przebiegiem,
• naciekami zapalnymi ze zmianami ropnymi,
• brakiem blizn po zakończonym leczeniu,
• umiejscowieniem na owłosionej skórze głowy u dzieci, a u dorosłych również na brodzie.

Objawy tego rodzaju grzybicy mogą ustąpić samoistnie, a włosy w zakażonych miejscach ponownie odrastają

W razie wystąpienia niepokojących objawów należy jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą dermatologiem, ponieważ w przypadku grzybicy skóry głowy trafna diagnoza oraz szybkie wdrożenie leczenia pomoże uniknąć groźnych powikłań jak:

• gorączka,
• stan zapalny,
• powiększenie węzłów chłonnych.

Podczas wizyty lekarz najpierw ocenia stan zmian na owłosionej skórze głowy, a następnie pobiera próbki włosów z miejsc chorobowo zmienionych i obserwuje pod mikroskopem. Określenie rodzaju grzyba odpowiedzialnego za wywołanie infekcji jest możliwe dzięki założeniu hodowli i obserwacji pod lampą Wooda. 

Warto również wiedzieć, że objawy grzybicy owłosionej skóry głowy mogą przypominać takie choroby jak: łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry, łupież zwykły czy łysienie plackowate, dlatego tak ważna jest diagnoza lekarska.

W większości przypadków stosuje się szamponem zawierającym ketokonazol. Przeciwzapalne i przeciwgrzybicze działanie szamponu Nizoral jest skutecznym sposobem leczenia grzybicy skóry głowy. Stosowanie szamponu 2-3 w tygodniu przez okres kilku miesięcy usuwa nieprzyjemne dolegliwości i zapobiega powikłaniom. 

W przypadku nasilonych zmian, zwłaszcza pod postacią grzybicy woszczynowej konieczne może być stosowanie gryzeofulwiny, która zastępuje zainfekowaną keratynę nową, odporną na zakażenie grzybicze. Leczenie trwa zazwyczaj 6-8 tygodni, ale wiąże się ze skutkami ubocznymi: zaburzeniami pracy wątroby, zaburzeniami pracy układu pokarmowego oraz miejscową wysypką, dlatego dermatolodzy zalecają jej stosowanie w wyjątkowo trudnych przypadkach choroby.

Grzybica skóry głowy jest chorobą wywołaną przez dermatofity i może być przenoszona zarówno przez ludzi, jak i przez zwierzęta, dlatego bardzo istotne jest przestrzeganie podstawowych zasad zmniejszających ryzyko zakażenia jak:

• korzystanie ze wspólnych ręczników, grzebieni, szczotek do włosów,
• unikanie kontaktu ze zwierzętami, które mogą być nosicielami grzyba np. bezdomnych psów i kotów,
• częste i dokładne mycie oraz suszenie włosów,
• unikanie długotrwałego noszenia nakryć głowy podczas wysokich temperatur powietrza,
• wzmacnianie odporności w okresie zwiększonego ryzyko infekcji wirusowych,
• zbilansowana dieta oraz regularne pory posiłków.

W przypadku niepokojących objawów należy jak najszybciej się skonsultować się ze specjalistą dermatologiem, który postawi diagnozę i zaleci odpowiednie leczenie. Badanie dermatologiczne jest niezbędne w celu określenia rodzaju zakażenia i wykluczenia innych chorób skóry. W większości przypadków bardzo dobre efekty daje stosowanie szamponu na grzybicę skóry głowy, zawierającego ketokonazol. Nizoral stosowany 2 razy w tygodniu skutecznie redukuje objawy grzybicy i pozwala uniknąć poważnych powikłań. Po zakończonym leczeniu należy dokładnie oczyścić przedmioty mające styczność z owłosioną skórą głowy jak: ręczniki, czepki kąpielowe, szczotki do włosów i grzebienie oraz stosować profilaktycznie szampon o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwgrzybiczych. Właściwe nawyki higieniczne, odpowiednia dieta oraz szampon zawierający ketokonazol pomogą skutecznie zapobiec rozwojowi grzybicy owłosionej skóry głowy oraz jej nawrotom.

lek. Michał Dąbrowski